Historia, jakiej nie uczą w szkole, skok w bok. Tej nocy przeprowadzamy się do epoki brązu i zwiedzamy lokalne zwyczaje w różnych miejscach świata.
Mezopotamia, czyli Sumer i okolice
Warstwy społeczne. Jak zostać arystokracją? Jak zostać niewolnikiem? A może zająć się bóstwem? Opcje awansu społecznego i królowa Kubaba.
Dom w Mezopotamii zależnie od budżetu. Gry na popołudnia i smakowitości na talerzach. Dygresja na kozę i piwo.
Jak wyglądały relacje z bogami i boginiami? Przytaczamy kilka opowieści z mitologii sumeryjskiej. Życie pozagrobowe i kraina Kur.
Obiecany link do potrzeb Inanny: I Think About This a Lot: A Sumerian Goddess’s Demand to Have Her Vulva Plowed.
Zaglądamy do szkół, szaf i kosmetyczek. Czytamy sumeryjskie listy pełne codzienności. Obiecany wątek z listami na twitterze.
Egipt
Warstwy społeczne i ich majątki. Który król Egiptu był pierwszym faraonem? Obowiązki warstwy zajmującej się medycyną, kapłaństwem i blogowaniem. Nowa warstwa oficerska. Liczne obowiązki robotniczo-chłopskie. Omawiamy nieliczne opcje awansu.
Egipskie piwo i zalety bycia skrybą. Hieratyka, demotyka i alfabet koptyjski. Obiecany link do peanów na cześć życia skryby.
Piwo bogini Tenenet. Ewolucja mody, znakomita higiena, zaawansowana kosmetologia. Skąd się wzięła chemia? Więcej o dbaniu o siebie: Cosmetics, Perfume, & Hygiene in Ancient Egypt.
Rozrywki po godzinach niezależnie od stanowiska. Śmierć, zwyczaje pogrzebowe i życie pozagrobowe. Prawo i gwarancja sprawiedliwego wyroku. Równouprawnienie w Egipcie.
Chiny
Mało źródeł historycznych, kości wróżebne. Klimat i waluta. Dynastie i warstwy społeczne. Skąd bierze się wojsko? Rodzaje broni.
Warstwa biurokratyczna i egzaminy imperialne. Wielki przemysł brązu rytualnego. Paskudny los chłopa lub kobiety.
Kult przodków i niuanse higieny osobistej. Dla kogo moda z konopi, dla kogo z jedwabiu? Królewskie edykty w sprawie kolorów.
Nawiązujemy kontakt z przodkami i bogiem specjalnym. Składamy ofiary, nie uwierzycie jakie.
Europa
Kultura pól popielnicowych. Dużo źródeł materialnych, żadnych tekstowych. U nas — kultura łużycka. Kwestie polityczne podczas ustalania pochodzenia plemion. Prasłowiańskie czy praceltyckie?
Budujemy drewniane osady, zajmujemy się orką, tkactwem, ceramiką. Sprawdzamy w grobach, czy jest hierarchia społeczna.
Przenosimy się wyżej na mapie, do nordyckiego wieku brązu. Inne zwyczaje osadnicze i pogrzebowe, inny klimat, petroglify i poszlaki religii.
Zalążek bursztynowego szlaku i zapowiedź następnego odcinka.
Wrzuć pięć złotych na patronite.pl/kya! Zainwestujemy w produkcję tajnych kompletów.
2019.04.14 / 2019.04.19
Komentarze
Komentarzy: 26 w sumie.
Podobne odcinki
Retro Nukleon on 2019-04-19
Dziękuje za kolejny fascynujący odcinek.
majorwitek on 2019-04-20
bo zapomniałem dodać: młoda kobieta która pojechała do Egiptu uczyć się medycyny, nazywała się Agnodice, i była najpewniej postacią legendarną: https://en.wikipedia.org/wiki/Agnodice
Dugai on 2019-04-20
Chwała Wam!
superpodcastrobicie on 2019-04-20
Hej 🙂
Dzięki za kolejny odcinek !!!
Mam nadzieje że na kolejne nie będzie trzeba tyle czekać,
Robicie naprawdę wspaniałą robotę!!!
Tomek on 2019-04-21
Jak zawsze świetny odcinek. Z niecierpliwością czekam na kolejny.
Shigella on 2019-04-22
Byly tez skargi konsumenckie
https://en.wikipedia.org/wiki/Complaint_tablet_to_Ea-nasir
Tu jest przeuroczy zbiorek
https://oi.uchicago.edu/sites/oi.uchicago.edu/files/uploads/shared/docs/letters_from_mesopotamia.pdf
Musze poguglac, bo zachowaly sie listy ktore zona wysyla mezowi – handlarzowi tkanin. Poucza w nich meza gdzie sie zatrzymac, komu dac w lape, dobre, zyciowe porady
kya on 2019-04-22
dziękujemy, już planujemy następne 😉
Shigella on 2019-04-22
Mile jest, ze czesc pochowkow z epoki brazu nie zawiera tylko spopielonych kosci, ale byly tez pochowki w trumnach zrobionych z drewnianych klod. Dzieki temu wiemy wiecej o odziezy, jaka noszono i tym co zmarly przezyl, skad pochodzil i troche o tym, w jakiej kondycji fizycznej.
Z ciekawostek
https://www.rp.pl/artykul/1204102-Tragedia-z-epoki-brazu.html
Ludzie z epoki brazu sporo podrozowali, co wydaje nam sie bardzo absurdalnym pomyslem, bo jak to, 800 kilometrow przez puszcze i bagna?
A tu niespodzianka, bo ta mila pani z Egtved podrozowala na odleglosci imponujace nawet dla nas – pomiedzy rodzinnym Schwarzwaldem a Jutlandia. Zwroccie tez uwage na jej wysoce nieskromny stroj – mini (z gustownym dyskiem z przodu) i koszulke prezentujaca brzuszek.
Sa tez zachowane inne ciala – tu pani z Borum Eshøj
https://www.researchgate.net/figure/Borum-Eshoj-C-Female-costume-Photo-Roberto-Fortuna_fig2_313289294
Widac bylo, ze okazywano zmarlym szacunek, taka suknia to okolo roku – dwoch pracy potrzebnych na uprzedzenie i utkanie.
Jakosc tkaniny jest bardzo przyzwoita, mnie sie jeszcze nie udalo dojsc do podobnego efektu.
majorwitek on 2019-04-22
@shigella: dzięki za uzupełnienia, o tej dziewczynie z Egtved nawet czytałem, ale gdzieś zapodziałem linka, a potem mi wyleciało z głowy… 🙁
Sebastian Kuliniak on 2019-05-08
Wooow, dzięki Wam wielki, te podcasty historyczne są Re-we-la-cyj-ne!!! Życzę Wam i sobie jeszcze kilkunastu odcinków :))
Serdecznie pozdrawiam 🙂
Mania on 2019-05-17
Cześć, słucham Was od jakiegoś czasu i chciałam was poprosić o wytłumaczenie czegoś po ludzku w Waszych odcinkach.
W szkole zorganizowali pogadankę o narkotykach tłumacząc czemu są złe, co niszczą itp., ale nie do końca zrozumiałam. Czy moglibyście o tym porozmawiać i wytłumaczyć?
Kajetan on 2019-05-19
Jezusicku jest wreszcie przy czym grindować. Dzięki za odcinek.
majorwitek on 2019-05-20
@mania: to rzeczywiście może być dobry temat na odcinek. nie mogę niczego obiecać, ale na pewno rozważymy. 🙂
asdf on 2019-05-20
Jak to działało z niewolnictwem, majątkiem niewolników i wykupywaniem się?
Bo skoro niewolnik mógł się wykupić, to musiał móc dysponować jakimś majątkiem. Ale niewolnictwo z definicji oznacza posiadanie jakiejś osoby na własność, więc jak rozumiem również jej własności. Czyli jak to działało – bo niewolnik chyba nie wykupywał się u właściciela za majątek który był jego własnością?
majorwitek on 2019-05-22
@asdf: definicje niewolnictwa mogą być różne: akurat w mezopotamii (konkretnie to w babilonie czasów hammurabiego) niewolnik miał prawo posiadania własności. co więcej, stosunkowo popularne było osadzanie takiego niewolnika (wraz z również niewolną, dobraną przez właściciela żoną) na jakimś gospodarstwie i pobieranie od niego czynszu. w takiej sytuacji niewolnik – jeśli się sprężał – mógł odłożyć z pracy własnych rąk dość, aby się wykupić.
(źródło: “babylonian law – the code of hammurabi”, hermann & jones, encyclopaedia britannica 11th ed., za http://factsanddetails.com/world/cat56/sub363/entry-6082.html#chapter-3 )
Mateusz Dalecki on 2019-05-31
Wspaniała robota czekamy na wiecej 🙂
malgonia on 2019-06-28
uwielbiam. dziękuję. czekam z ustesknieniem na upadek epoki brazu
Edelawarski on 2019-08-02
Wasz podcast to najlepsza rzecz jaką znalazłem w internecie, a paręnaście lat w nim przebywam. Dziękuję za ilość i jakość włożonej pracy. Pytanie kiedy mniej więcej można się spodziewać kolejnego odcinka bo sprawdzam chyba codziennie i pomyślałem że może poprostu lepiej zapytać. Pozdrawiam i liczę że dojdziecie oczywiście az do czasów współczesnych 🙂
kya on 2019-08-03
@Edelawarski Dziękuję! Też przebywamy w internecie przez ponad pół życia, więc trzeba o to miejsce dbać 😉 Kolejny odcinek będzie jutro-pojutrze. Jeśli nie chcesz codziennie sprawdzać, to na przykład wrzucam powiadomienia na Telegram: https://telegram.me/nerdynoca (oraz oczywiście w RSS). Też mam nadzieję, że ze ZMW dogonimy współczesność, acz nie wykluczam, że do tego czasu będzie miał dłuuuugą siwą brodę. Tyle się działo w międzyczasie!
McMarphy on 2019-08-12
Chciałbym tylko zaznaczyć, że nie masz racj co do łuków angielskich(właść. walijskich). Te łuki wykonywany z jednego gatunku drewna, które zachowywał się jak kompozyt(brano tylko “pogranicze” warst drewna o różnych cechach wytrzymałości). To nie tak, że Ci anglicy byli aż tak głupi:)
Nepherkare on 2019-08-17
Kurcze, zabrakło mi jakiejś wzmianki chociaż o bitwie nad rzeką Tollense. Mało znane wydarzenie choć rozmiarem porównywane do wojny trojańskiej i to w naszym rejonie zamieszkałym przez ludzi lasu w małych kilkurodzinnych osadach “cywilizacyjnie na poziomie nie tak bardzo odległym od epoki kamienia”.
majorwitek on 2019-08-17
@nepherkare: nie było wzmianki, bo nie dotarłem do tej bitwy. dziękuję za wskazanie, fantastyczna historia, będzie w uzupełnieniach. 🙂
@mcmarphy: czyli, skoro był zrobiony z jednego kawałka drewna, to nie jest łukiem kompozytowym, nawet jeżeli zachowuje się nieco podobnie. w porównaniu z klasycznym wschodnim łukiem kompozytowym, klejonym z drewna, ścięgien i rogu, konstrukcja łuku angielskiego była zdecydowanie prostsza, co nie oznacza że była “gorsza”, albo że jej użytkownicy byli “głupi” – mieli po prostu inne potrzeby. łuk kompozytowy jest bronią specyficzną i dość delikatną, wykorzystywaną tam, gdzie mały rozmiar przy tej samej sile rażenia jest absolutnie niezbędny, np przez zbrojnego na rydwanie, albo dużo później przez konnego łucznika. piesi łucznicy z powodzeniem będą dawać radę ze zwykłymi łukami, i jest to taka sama prawda w średniowiecznej anglii jak i w starożytnym egipcie – gdzie łuki kompozytowe nigdy nie wyparły tradycyjnych.
Goti on 2019-09-05
Cześć,
Jak zwykle super audycja, bardzo Wam dziękuje, że Wam się chce!
Mam jedną uwagę – Celtowie jak najbardziej są Indoeuropejczykami, a języki celtyckie należą do języków indoeuropejskich.
Ostatnim ludem preindoeuropejskim który w tej chwili egzystuje w Europie są najprawdopodobniej Baskowie – ich język jest “z kosmosu” (albo z Atlantydy 😉 ).
Keep up the good work!
mcmarphy on 2019-09-13
@majorwitek,
1) zachowuje się tak samo o ile nie lepiej dzięki “naturalnej” struktórze.
2) Absolutną nieprawdą jest to, że łuki używane na koniach miały takie same parametry jak te nazwijmy tu angielskie, chociażby siłę naciągu. Te Egipskie miały ją wystarczającą ale nadal dużo niższą niż ich następcy.
3) Co więcej te używane na koniach miały zupełnie inną formę – po zdjęciu cięciwy układały się w okrąg. Europejski łuk był natomiast patykiem.
4) jeżeli chodzi odefinicję oczywiście masz rację, nie rozumiem tylko takiego zachwytu na formą dla formy.
Pozdrawiam i czekam na kolejne części:)
Karol on 2021-03-24
Cześć, gdzie mogę znaleźć jak wyglądały znaki z listu lekarza o złamanym sercu z Mezopotamii?
majorwitek on 2021-03-29
@karol: ależ masz farta, świeżutko z twittera: https://twitter.com/cuneiforming/status/1376215028915965955
całą tabliczkę i tłumaczenie masz tu: https://papyrus-stories.com/2018/10/10/i-am-dying-of-a-broken-heart/