Historia, jakiej nie uczą w szkole, część trzecia (nie licząc skoków w bok). Tej nocy dowiemy się, co dzieje się ze światem po wybudowaniu piramid, wynajdziemy narty oraz pożegnamy ostatnie mamuty.
Audycja niniejsza została uznana Podkastowym Odcinkiem Tygodnia przez publiczność grupy W ruchu słucham podcastów! Konkurencja była zażarta! Dziękujemy!
circa 2700 lat p.n.e.
Sumerowie wreszcie piszą dla nas zrozumiale, zwłaszcza matematykę. Liga językowa sumeryjskiego i akadyjskiego. Mityczny początek cywilizacji Chin i wynalazki Żółtego Cesarza. Król Gilgamesz już rozrabia, dzieje się także w Ameryce Południowej.
circa 2600 lat p.n.e.
W Sumerze rządzi Enmebaragesi. Powstają kolejne państwa, m.in. Elam. Znajdujemy dokumentację strategii wojennych. Mówimy dokładniej o Stelli Sępów wraz z dygresją o analogii ze starożytną Grecją (już niedługo).
circa 2500 lat p.n.e.
Pierwsza dobrze opisana wojna. Wynajdujemy papirus i narty!
Sumer w rozkwicie (Wczesny Okres Dynastyczny). Powstaje miasto Assur, które niedługo nam się przyda.
Cywilizacja minojska i konsekwencje handlu. Thalassokracja a globalizacja.
circa 2400 lat p.n.e.
Fascynujący życiorys Sargona z Akadu. Podbił cztery strony świata i stworzył pierwsze imperium — akadyjskie. Bogini Inanna (Isztar). Pierwszy w historii znany z imienia autor literacki — kapłanka Enheduanna, “córka” Sargona.
Król Naramsin (Nimrod) i królewska kostka — porządki w jednostkach miar i wag.
Pierwszy upadek imperium.
circa 2200 lat p.n.e.
Barbarzyńcy Guti rozwalają Mezopotamię.
Tymczasem w Egipcie koniec piramid, teraz buduje się świątynie. Reforma administracyjna decentralizuje państwo i Stare Państwo (które nieprawidłowo nazywamy Starym Królestwem) upada.
4,2 kiloyear event próbuje wykończyć wszystkie kolebki cywilizacji.
W Egipcie Pierwszy Okres Przejściowy, czyli 120 lat bałaganu, a następnie dziewiąta dynastia z Teb (tych egipskich).
circa 2100 lat p.n.e.
Mentuhotep II jednoczy Egipt ponownie. Imperium neosumeryjskie przechodzi perturbacje, po czym krótki renesans pod królem Szulgim.
Omawiamy pierwszy kodeks prawny i porównujemy go z (przyszłymi) konceptami Hammurabiego. Dlaczego zdrada małżeńska była karana śmiercią?
Historia Gilgamesza wreszcie spisana — pierwsze zachowane wielkie dzieło literackie!
Jak wtedy mieszkał Abraham? Oficjalny początek cywilizacji Chin. Omawiamy najstarszy mur przeciw emigrantom (Amorytom), oczywiście nieskuteczny.
circa 2000 lat p.n.e.
Zmiany w Egipcie, koniec Sumeru, schyłek doliny Indusu, rozkwit cywilizacji minojskiej. Wjeżdżamy do Babilonu, który zaraz rozrośnie się z miasta w państwo.
Wyginęły mamuty. [`]
Dziękujemy za wspieranie na patronite.pl/kya! Wrzuć pięć złotych — zainwestujemy w produkcję tajnych kompletów.
2017.11.12 / 2017.12.02
Komentarze
Komentarzy: 16 w sumie.
Podobne odcinki
majorwitek on 2017-12-03
Tradycyjnie, poprawki pod odcinkiem:
– Na Cyprze wydobywano i rozwożono po całym antycznym świecie miedź, nie cynę; w takich ilościach, że grecka nazwa wyspy jest synonimem miedzi (kupros, cyperus, copper itd.). Źródła cyny w starożytności są nadal przedmiotem licznych badań: postuluje się wyczerpane w dzisiejszych czasach kopalnie na Bliskim Wschodzie, oraz, jak wspomnieliśmy, handel – z mieszkańcami Azji Środkowej, płw. Iberyjskiego, rejonu gór Rudaw (tak, od rudy) w środkowej Europie, skąd w okolicach XXVI w. pne cyna mogła docierać nad Morze Śródziemne razem z bursztynem.
– Amoryci, którzy migrowali pod koniec odcinka, mieszkali na zachód, a nie na wschód od Sumeru. Wspominałem przy okazji Sargona królestwo Martu, które było jedną ze stron świata, które on podbił, i było ono bardzo stanowczo zachodem.
Adam Kłobukowski on 2017-12-06
Następny kawałek plissss 😀 Mógłbym was w kółko słuchać. Powinniście to do MENu jako podręcznik sprzedać 😛
Krzysiek Runiec on 2017-12-06
Ten Abraham, to jak tak sobie pomyśleć to trochę uchodźca polityczny. Trochę trudno myśleć o nim jako o gościu z lepianki. Jego ojciec uciekł z Ur do Charanu, potem poszli w namioty idąc do Kanaanu. Trudno więc mówić o lepiankach. Są takie hipotezy, że uciekał on z państwa Sumerów po upadku III dynastii. Właśnie z uwagi niechęci do emigrantów.
majorwitek on 2017-12-06
@krzysiek: ciekawe, nie wiedziałem tego. jeśli wyniósł się z Ur pod koniec trzeciej dynastii (czyli imperium neosumeryjskiego, o którym wspomnieliśmy w audycji), to powody mógł mieć zupełnie niepolityczne: południowa Mezopotamia w tamtych czasach pomalutku przestawała się nadawać do zamieszkania. będziemy o tym trochę więcej mówić następnym razem.
Krzysiek Runiec on 2017-12-07
Kłopot w tym, że Biblii a) też jest popierniczona chronologia i ludzie w czasach Abrahama żyją po 150-200 lat. B) Nie ma pewności czy termin “Ur chaldejskie” nie jest błędnie przetłumaczony. Więc większość twierdzi, że chodziło o Ur inni, że o Ura lub Urfa obok Haranu. Więc jest z tą historią niezły bajzel.
Rudzik on 2017-12-13
Yay, jak zwykle niesamowity odcinek. :3
majorwitek on 2017-12-14
Aha, przypomniało mi się:
Bogini Inanna, o której wspominamy w odcinku, nie jest “żoną głównego szefa bogów”. “Główny szef bogów” Sumeru, czyli Enlil, był wedle jednej z wersji, ojcem Inanny, a według innych – przyrodnim (albo pełnym) bratem. W sumeryjskich i akkadyjskich mitach Inanny jest pełno wszędzie: była boginią pełną impetu i werwy, wcinającą się innym bogom w portfolio i podbierającą im domeny. W pierwszym odcinku (NN #43 pod koniec) wspomnieliśmy o przejściu królestwa Sumeru z Eridu do Uruk (nie Ur, jak mówię w odcinku) — Sumerowie wierzyli, że stało się to za sprawką Inanny. Miała ona jakoby spić Enki, patrona Eridu i założyciela ludzkiej cywilizacji, i nakłonić go do przekazania jej me — darów cywilizacji, o których mówimy w NN #46, przy okazji mitycznych początków Sumeru. Jej triumfalny powrót do Uruk z me odebranymi bogu Enki to właśnie przejście królestwa.
Inanna jest fascynującą postacią, na pewno do niej wrócimy.
Matt on 2018-02-06
Żarty się skończyły.Gdzie kolejny odcinek?
Dejw on 2018-02-07
Podłączam się pod pytanie. Kiedy następny odcinek!
majorwitek on 2018-02-21
robota nas przytłoczyła trochę, jestem w 2/3 przygotowania do następnego.
Ola on 2018-08-20
czekamy!
majorwitek on 2018-08-20
@ola: następny – od 2000 pne do 1550 pne, mniej więcej – już jest (nn #51). jeszcze następny – od 1550 pne do 1200 pne, mniej więcej – będzie już niedługo (jest w montażu).
Anna on 2020-05-09
Zawsze zastanawiało mnie jak rozszyfrowuje się stare pismo. No bo jeżeli to był inny język to skąd wiemy co oznacza dane słowo?
OlaZP on 2020-08-30
Komentarz po dwóch latach, brawo ja😅
Z cyklu: muszę się do czegoś przyczepić, więc będzie Egipt: skąd użyta w podcaście forma “Stare Królestwo”? Przeglądam moje podręczniki, a tam wszędzie Stare/Średnie/Nowe Państwo 🤔
majorwitek on 2020-09-01
@anna: czasami mamy szczęście i trafiamy na zabytek piśmiennictwa, który ma ten sam tekst w języku który już znamy, i w drugim, którego jeszcze nie. najbardziej znany taki zabytek to Kamień z Rosetty: https://en.wikipedia.org/wiki/Rosetta_Stone
@olazp: ano stąd, że korzystam głównie z angielskojęzycznej wikipedii i _notorycznie_ zapominam sprawdzić polskie odpowiedniki. niestety to nie jest jedyny taki lapsus. :/
majorwitek on 2020-09-01
@anna: aha, bo zapomniałem – odpowiednikiem kamienia z rosetty dla pisma klinowego jest to: https://en.wikipedia.org/wiki/Behistun_Inscription