Tej nocy rozpoczynamy podróż w kosmos tropem radzieckiego programu kosmicznego. Technologia rakietowa, pierwsze satelity i psy w kosmosie.
Dlaczego ludzie chcą w Kosmos? Pierwsza znana opowieść o podróży na Księżyc. Co można zjeść na orbicie?
Anegdota o chińskim programie kosmicznym. Kosmonauci czy astronauci? Człowiek rosyjski i człowiek radziecki.
Kiedy zaczął się program rakietowy na świecie? Wzór i obliczenia Ciołkowskiego. Co to jest rakieta? Czym się różni silnik rakietowy od odrzutowego? Rakieta wielostopniowa.
Start poważnych prac nad technologią rakietową. GIRD (Grupa Badawcza Napędu Odrzutowego), czyli trzech muszkieterów: Koroliow, Głuszko i Tichonrawow.
Lata 30. XX wieku. Pierwsza rakieta GIRD-u leci na 400 metrów. Naukowcy trafiają do obozów (z innego powodu). Przypominamy Kołymę, Szaraszkę (biura konstrukcyjne typu więziennego) i Tupolewa (współwięźnia).
Lata 40. Co to jest rakieta balistyczna? Od niemieckiego V-2 do radzieckiego R-1. Pierwszy obiekt w przestrzeni kosmicznej. Linia Kármána. Dygresja na stację orbitalną Skylab. Wielki szaber niemieckiej technologii rakietowej i Operacja Spinacz.
Koroliow w Instytucie Naukowo-Badawczym nr 88 jest w swoim żywiole: rakieta R1 leci na 320 km. Nad lepszymi rakietami pracuje już jako szef Biura Konstrukcyjnego nr 1: R-2 leci na 600 km, R-5 na 1200 km. Powstaje R-7, pierwsza międzykontynentalna rakieta balistyczna na świecie.
Głuszko w Biurze Konstrukcyjnym nr 456 projektuje silniki rakietowe dla Koroliowa, który się do niego nie odzywa.
Lata 50. Tichonrawow w Instytucie Naukowo-Badawczym nr 4 pracuje nad projektem WR190, czyli pieseły w kosmosie. Dezik i Cygan [← zobacz zdjęcie] wylatują powyżej linii Kármána.
29 lotów suborbitalnych z psami, w większości udanych. Przyglądamy się pieskom i Wy też możecie: Sobaki w kosmosie. Zapowiedź teorii spiskowej o zaginionych kosmonautach.
Silnik typu RD-107 otwiera rodzinę silników rakietowych używanych do dziś. Jak działa paliwo w kosmosie? Problemy z przechowywaniem paliwa i utleniacza oraz jak sobie z tym radzić. O zjadliwości paliw na przykładzie UDMH i RFNA. Dlaczego R-7 nie nadaje się na pocisk balistyczny?
Na scenę wkracza czwarty muszkieter — Czełomiej, szef Biura Konstrukcyjnego nr 52, pracujący nad pociskami manewrującymi, który bardzo chce się wkręcić w program kosmiczny. Czym się różni pocisk manewrujący od balistycznego? Jak się wkręcić? Układami i elegancją.
Koroliow pracuje nad nieatomowym ładunkiem do R-7, obiektem D, dużym naukowym satelitą.
4 października 1957 r.: Najprostszy Satelita 1. Omawiamy apogeum i perygeum orbity. Słuchamy Sputnika. Sputnik Panic!
Jak wygląda w tym czasie amerykański program kosmiczny? Śmiechujemy z niepowodzeń satelity Vanguard.
Luty 1958 r.: satelita Explorer odkrywa pasy radiacyjne Van Allena. Vanguard 1C pozostaje na orbicie do dziś i będzie jeszcze długo!
Dobre skutki Sputnik Panic dla amerykańskiego programu kosmicznego i zapowiedź następnej części. Do przygód piesków jeszcze wrócimy!
Wrzuć pięć złotych na patronite.pl/kya! Kupimy sobie paliwo rakietowe.
2019.12.12 / 2019.12.14
Komentarze
Komentarzy: 21 w sumie.
Podobne odcinki
AdamK on 2019-12-14
Przepraszam, ale rakieta na wołowinie powinna polecieć bez problemu. MythBusterzy odpalili rakietę na salami, więc stawiam tezę że na wołowinie też poleci 😛
czaw on 2019-12-15
Bardzo smakowity kawałek wiedzy w tym odcinku!
W 2017 roku pojawiły się 2 filmy o radzieckiej kosmonautyce: “Salut 7” i “Czas pionierów”.
Chyba odpowiedź na “Apollo 13”.
PS,
Jak oryginale brzmi powiedzenie “rozwalą bez nekrologu”?
majorwitek on 2019-12-16
kilka dodatkowych linków:
– chińskie nieudane wejście na rynek komercyjnych startów i wioska zaorana buldożerami: https://www.airspacemag.com/history-of-flight/disaster-at-xichang-2873673/
– więzienny kubek Siergieja Koroliowa: https://artsandculture.google.com/asset/sergei-korolev-s-prison-mug/PwH8inb674i_cg
– pierwsze rakiety:
V-2: https://en.wikipedia.org/wiki/V-2_rocket (czyli R-1)
R-5: https://en.wikipedia.org/wiki/R-5_Pobeda
R-11: https://en.wikipedia.org/wiki/R-11_Zemlya
R-7, “siódemka”, i cała jej rodzina: https://en.wikipedia.org/wiki/R-7_(rocket_family)
majorwitek on 2019-12-16
@czaw: “Хлопнут без некролога” (chłopnut biez niekrołoga). 🙂
@adamk: no, to prawda, na upartego cokolwiek z węglem albo wodorem (albo obydwoma) się nada, zwłaszcza jeśli spalić je w ciekłym tlenie. pytanie, czy wystarczy ciągu żeby wylecieć chociaż nad atmosferę. 🙂 najbardziej niecodzienne faktycznie wykorzystane paliwo o którym słyszałem to guma (HTPB, guma syntetyczna), z podtlenkiem azotu jako utleniaczem – i owszem, człowiek wyleciał na tym ponad linię Karmana i skutecznie wrócił.
RobertP on 2019-12-17
Trzy amerykańskie programy kosmiczne – piechoty, lotnictwa i marynarki trafiły do humoreski SF
https://www.gutenberg.org/files/32654/32654-h/32654-h.htm
ngineguy on 2019-12-17
Muszę zapytać (takie skrzywienie historyka), z jakich źródeł/książek/filmów korzystacie w tym odcinku? Niewiele chyba wydano opracowań, a staram się zbierać wszystko, co mogę o astronautyce. 😛 O radzieckiej stronie wyścigu mam na półce tylko (wciąż nieprzeczytane, ech!) “Wschód czerwonego księżyca” Matthew Brzezinskiego i biografię Korolowa autorstwa Jamesa Harforda.
majorwitek on 2019-12-18
@ngineguy: dzięki za tytuły 🙂 korzystaliśmy z rosyjskiej wikipedii i podlinkowanych tam źródeł, encyclopedia astronautica (www.astronautix.com) oraz troszkę z “Ignition!: An Informal History of Liquid Rocket Propellants”.
дискраст on 2019-12-19
Jak ja Was lubię!! 🙂
Sam często szperam w radzieckich/rosyjskich źródłach, w poszukiwaniu ciekawych (bądź historycznie ważnych) rzeczy; odcinek o programie kosmicznym w ZSRS wymiata!
Спасибо большое, ребята! Удачи!
kya on 2019-12-19
dziękujemy! 😀
majorwitek on 2019-12-27
dwie poprawki:
– uchyb kolisty (circular error probability/probable, CEP) to _promień_, nie średnica, okręgu w którym spodziewamy się wylądowania 50% wystrzelonych pocisków.
– czujny słuchacz zwrócił uwagę, że popełniłem błąd, mówiąc że Dezik i Cygan były pierwszymi żywymi organizmami ponad linią Karmana, przywołując muszkę owocówkę wystrzeloną przez Amerykanów w 1947 na zdobycznym V-2 (lot Blossom 1). Słuchacz oczywiście ma rację; Amerykanie prócz owocówek wysyłali w Kosmos także rezusy i myszy, ale – o ile udało mi się stwierdzić – skuteczny lot (nie zakończony śmiercią zwierzaków) udało im się przeprowadzić dopiero w 1959. Wychodziłoby zatem, że Dezik i Cygan są pierwszymi wystrzelonymi z powodzeniem _ssakami_ w historii.
Tomasz on 2019-12-27
Korekta obywatelska: Pierwszy wypadek miał miejsce nie w Challengerze, tylko przy okazji misji Apollo 1 (1967), kiedy zginęły trzy osoby.
https://en.wikipedia.org/wiki/Apollo_1#Accident
majorwitek on 2019-12-27
@tomasz: dobór słów jest nieprzypadkowy – “pierwsze zgony podczas startu”. nawet jeśli faktycznie uznać, że wypadek miał miejsce podczas misji (polemizowałbym), to nie zgodzę się, żeby na miesiąc przed planowanym terminem odpalenia (27 stycznia i 21 lutego, odpowiednio) liczyło się jako “podczas startu”.
Tomasz on 2019-12-27
@MajorWItek: Kiedy zwiedzałem Centrum Kosmiczne Kennedy’ego, zwróciłem uwagę na to, że ich śmierć została dość elegancko upamiętniona (https://www.nasa.gov/feature/apollo-1-crew-honored-in-new-tribute-exhibit). Dlatego, wbiło mi się to w głowę, że to byli pierwszymi ofiarami w “kosmicznym wyścigu”.
Faktycznie, nie były to explicite zgony “*podczas* startu”, natomiast w moim rozumieniu przygotowania do startu stanowią integralną część misji. Możliwe, że to semantyczne rozróżnienie będzie niezauważalne dla części słuchaczy.
Pozostaję z sympatią – świetny odcinek!
eloy on 2020-01-05
A tu post-scriptum: wizyta w Ukraińskiej bazie rakietowej: https://www.youtube.com/watch?v=L8ZrnffyXpU
s on 2020-01-09
Jutro mnie czeka 6h w pociągu, jak zajefanie, że zajrzałem i jest nowy odcinek. Dziękuję
SWM on 2020-01-14
MEGA podziw za wiedze- 10/10!!!
TERA PODZIW za chęci- brak skali!!!
ps. czemu nasza kasa przeznaczona na misyjne media nie trafia do Was? powinno być jak z 1% to podatnik powinien wskazać beneficjenta
rafal on 2020-01-16
może w sumie nie bezpośrednio o radzieckim programie kosmicznym, ale obejrzyjcie sobie “Lajko, cygan w kosmosie” 🙂
Jakub on 2020-01-23
Umkło mi czy nie było nic o Katiuszy? W ogóle to obłędny odcinek, tona świetnej wiedzy i ciekawostek.
Argasek on 2020-01-24
Wyborny odcinek i ta końcówka, OH WOW, wicyyyyyj
majorwitek on 2020-01-27
@jakub: umkło Ci, 18:35. ale dosłownie trzy zdania, wystarczy mrugnąć uchem żeby przegapić. 🙂
majorwitek on 2020-02-03
ha, znalazłem! pierwsza historia science fiction, o której wspominamy zaraz na początku, to “Historia prawdziwa” Lucjana z Samosaty, napisana w drugim wieku naszej ery.
więcej tutaj: https://en.wikipedia.org/wiki/A_True_Story